به گزارش «کالاخبر»، مدیر عامل بورس کالای ایران در گردهمایی مدیران عامل شرکت های پتروشیمی در مشهد در خصوص کارکردهای بورس های کالایی گفت: کشف منصفانه قیمت، مدیریت ریسک نوسان قیمت، تسهیل تامین مالی، تسهیل مبادلات فیزیکی، تنظیم بازار، انتشار اطلاعات بازار و تضمین اجرای تعهدات از اصلی ترین کارکردهای بورس های کالایی است.

سلطانی نژاد در ادامه به آمار معاملات محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: در سال ۹۷، ۴میلیون و ۶۹۶ هزار تن محصول به ارزش ۳۰۷ هزار و ۱۲۲میلیارد ریال در بازار محصولات پتروشیمی معامله شد که رشد قابل توجهی در حجم و ارزش معاملات نسبت به سال های گذشته داشت که این روند مطلوب در سال جاری نیز ادامه دارد.

وی همچنین به روند معاملات فرآورده های نفتی در بورس کالای ایران اشاره کرد و توضیح داد: در سال ۹۷ نیز ۱۰ میلیون و ۳۵۹ هزار تن محصول به ارزش ۲۱۹ هزار و ۱۹۰ میلیارد ریال در این بازار معامله شد.

پلیمری ها صدرنشین معاملات

مدیر عامل بورس کالای ایران به آمار معاملات محصولات پتروشیمی در ۷ ماهه ابتدایی سال ۹۸ اشاره کرد و توضیح داد: در ۷ ماهه ابتدایی امسال در بازار پتروشیمی ۲ میلیون و ۴۴۰ هزار تن محصول به ارزش ۲۲۷ هزار و ۵۱۹ میلیارد ریال در بورس کالا معامله شد.همچنین در ۷ ماهه امسال بالغ بر ۵ میلیون و  ۸۰۰ هزار تن محصول به ارزش ۱۷۸ هزار و ۳۱۷ میلیارد ریال در بازار فرآورده های نفتی معامله شده است.

سلطانی نژاد به سهم گروه های کالایی از ارزش معاملات پتروشیمی و فرآورده های نفتی اشاره کرد و گفت: پلیمری های ۴۸ درصد، قیر ۲۰ درصد، وکیوم باتوم ۱۸ درصد، شیمیایی ها ۱۱ درصد و سایر ۳ درصد از ارزش معاملات را به خود اختصاص داده اند.

ابزارهای مالی مورد نیاز صنعت پتروشیمی

سلطانی نژاد در ادامه به تشریح ابزارهای مالی بورس کالا که مورد نیاز صنعت پتروشیمی هستند پرداخت و عنوان کرد: قراردادهای بلندمدت در بورس کالای ایران شامل کشف پریمیوم و تسویه چند مرحله ای بوده و ابزارهای تامین مالی نیز اوراق خرید دین کالایی، قرارداد سلف و سلف موازی استاندارد را شامل می شود.

وی به قرارداد کشف پریمیوم اشاره کرد و توضیح داد: در قرارداد کشف پریمیوم تحویل کالا در آینده در یک یا چند سررسید و تعیین قیمت معامله به صورت شناور براساس فرمول تعیین شده صورت می گیرد؛ همچنین انعقاد قرارداد کشف پریمیوم براساس فرمول مشخص (بر مبنای قیمت های مرجع) و پریمیوم کشف شده در بازار بوده و موجب تسهیل تجارت پویا و بهبود تجارت در طول زنجیره محصول و پوشش ریسک تجارت می شود.

مدیرعامل بورس کالای ایران در خصوص تسویه چند مرحله ای نیز توضیح داد و گفت: تسویه چند مرحله ای روشی از تسویه است که در آن طرفین، نحوه پرداخت وجه قرارداد متناسب با میزان تحویل کالا براساس شرایط مندرج در اطلاعیۀ عرضه را با یکدیگر توافق می کنند.

به گفته سلطانی نژاد تسویه چند مرحله ای امکان برنامه ریزی بلندمدت برای صنایع بالادستی و پایین دستی را فراهم می کند و موجب رفع نگرانی صنایع پایین دستی در خصوص امکان تامین مواد اولیه مورد نیاز در آینده و رفع نگرانی شرکت های تولیدی در خصوص امکان فروش محصول خود در آینده می شود.

مدیر عامل بورس کالای ایران در خصوص اوراق خرید دین کالایی نیز گفت: اوراق خرید دین اوراقی است که به کمک آن تولیدکننده ها می‌توانند طلبی که دارند را به ورقه بهادار تبدیل کنند و آن را بفروشند. جذابیت این اوراق به گونه ای است که خریدار به دلیل مواجه با مشکلات مربوط به تامین سرمایه در گردش به دنبال خرید نسیه مواد اولیه مصرفی خود است.

وی افزود: فروشنده مواد اولیه نیز به دلیل نیاز به سرمایه در گردش تمایلی به فروش نسیه ندارد. زیرا اگر به صورت نسیه کالای خود را بفروشد در تامین سرمایه در گردش خود با مشکل مواجه می شود. اما با این راهکار فروشنده با انتشار اوراق خرید دِین، پول خود را نقد دریافت می کند و خریدار به صورت نسیه مواد اولیه مصرفی خود را خریده است.

سلطانی نژاد در خصوص مزایای انتشار اوراق خرید دین کالایی گفت: تامین مالی تولید کننده، نقد شوندگی مطالبات، تشویق به افزایش فروش نسیه و عبور صنعت از رکود با جذب سرمایه های عمومی از مزایای این اوراق است.

وی همچنین در خصوص سازوکار قرارداد سلف توضیح داد: در این قرارداد تحویل کالا توسط فروشنده به خریدار در سررسید آینده صورت می گیرد و پرداخت ثمن قرارداد از سوی خریدار در زمان انعقاد قرارداد انجام می شود.

او اضافه کرد: این قرارداد امکان تأمین مالی سرمایه در گردش شرکت های تولیدی، امکان برنامه ریزی تولید متناسب با فروش برای شرکت های تولیدی، اطمینان از تأمین مواد اولیه برای صنایع پایین دستی، پوشش ریسک نوسانات قیمت کالا و امکان برنامه ریزی تولید و فروش برای صنایع بالادستی را فراهم می کند.

سلطانی نژاد در معرفی اوراق سلف موازی استاندارد گفت: این قرارداد امکان تامین مالی بلند مدت صنایع بالادستی از طریق بازار سرمایه را فراهم می کند و سود تضمین شده را برای سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مالی در پی دارد.

وی با اشاره به زنجیره ابزارهای نوین مالی در بازارهای کالایی اظهار داشت: گواهی سپرده کالایی، قراردادهای آتی و اختیار معامله و صندوق های کالایی زنجیره ابزارهای نوین مالی در بورس کالای ایران هستند که هر یک از این ابزارها نیز می تواند بخشی از نیاز فعالان صنعت پتروشیمی را برآورده کنند و امیدواریم در آینده ای نزدیک شاهد استقبال ویژه شرکت های پتروشیمی از ابزارهای مالی باشیم.

مدیر عامل بورس کالای ایران در پایان سه پیشنهاد ارائه کرد و گفت: قراردادهای بلند مدت به منظور بهبود برنامه ریزی فروش و تامین کالا برای آینده، فروش نسیه (اعتباری) و انتشار اوراق خرید دین کالایی به منظور تامین مالی خریدار و عرضه کننده و قرارداد سلف و سلف موازی استاندارد نیز به منظور تامین مالی عرضه کننده می تواند در بازار پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرد و نیازهای فعالان این بازار را تامین کند.

خبرنگار: محسن نعمتی